Twoje dziecko męczą ataki kaszlu? Szczególnie intensywne i duszące są w nocy? To może być objaw podrażnienia układu oddechowego przez czynniki fizyczne lub oznaka stanu patologicznego. Dowiedz się, co może oznaczać mokry kaszel w nocy i jak radzić sobie z jego atakami, by dziecko bez niepotrzebnych pobudek przespało całą noc.

Skąd się bierze kaszel u dziecka?

Kaszel to naturalny, mimowolny odruch obronny lub świadomie wykonany mechanizm, w którym wydalane jest powietrze z dolnych dróg oddechowych [1]. W organizmie zdrowego dziecka kaszel odpowiada za [2]:

• zapobieganie przedostaniu się ciał obcych do dolnych dróg oddechowych;
• usuwanie nadmiaru zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny.

Jednak odruch kaszlu może świadczyć o tym, że w układzie oddechowym dzieje się coś niedobrego. Powodem podrażnienia receptorów kaszlowych mogą być m.in. utknięcie ciała obcego, narażenie na dym papierosowy, oddychanie bardzo zimnym lub gorącym i suchym powietrzem, a także narażenie na zanieczyszczenia środowiska. Kaszel u dziecka może być też objawem zalegającej w gardle flegmy albo rozwijającej się infekcji [3].

Dlaczego dziecko kaszle w nocy?

Kaszel może trwać kilka dni lub nawet kilka miesięcy. Z tego względu dzieli się go na [4]:

• kaszel ostry (trwa krócej niż 3 tygodnie);
• kaszel podostry (utrzymuje się od 3 do 8 tygodni);
• kaszel przewlekły (trwa ponad 8 tygodni).

Z uwagi na charakter można wyróżnić kaszel suchy bez odkrztuszania wydzieliny i mokry (produktywny, wilgotny) z odkrztuszaniem wydzieliny [4].

Kaszel może przeszkadzać w wykonywaniu codziennych czynności, ale także utrudniać spanie. Duszący kaszel w nocy u dziecka jest męczący i przerywa ciągłość snu. W fazie ostrej może być oznaką [4]:

• infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych, np. zapalenia oskrzeli, gardła, krtani lub tchawicy;
• zakażenia bakteryjnego, np. krztusiec;
• choroby alergicznej, np. alergiczny nieżyt nosa;
• napadu astmy;
• zachłyśnięcia się lub dostania się ciała obcego do dróg oddechowych.

Pojawienie się duszącego kaszlu u dziecka w nocy może być też związane z zapaleniem płuc. Wówczas towarzyszą mu też inne objawy, takie jak uczucie duszności, przyspieszony oddech, ból w klatce piersiowej oraz gorączka [3]. Gdy kaszel u dziecka w nocy nie mija i przechodzi w fazę przewlekłą, najczęstszą jego przyczyną jest spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła na skutek przewlekłego nieżytu nosa. Może też być wynikiem alergii lub przewlekłego zapalenia zatok przynosowych [4].

Duszący kaszel u dziecka w nocy – leczenie i domowe sposoby

Jeżeli kaszel nie jest wywołany narażeniem na czynniki fizyczne, które można usunąć, a jego przyczyny tkwią w zakażeniach lub chorobach przewlekłych, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad i badania, by ustalić przyczyny kaszlu u dziecka. W razie konieczności przepisze antybiotyk lub inne leki na receptę. Mimo że rzadko przepisuje się leki przeciwkaszlowe, które mają hamować kaszel, ich podawanie może być konieczne w przypadku bardzo silnego, suchego i męczącego kaszlu [4].

Jak radzić sobie z duszącym kaszlem u dziecka w nocy?

• Wetrzyj wazelinę z dodatkiem olejków eterycznych (np. sosnowego) w skórę klatki piersiowej dziecka na 30 minut przed snem [5].
• Nawilżaj powietrze w pomieszczeniach, gdzie śpi dziecko. Rozwieś mokre ręczniki na grzejniku lub skorzystaj z nawilżacza pokojowego [4].
• Podawaj dziecku wieczorem na 30 minut przed snem miód. Nie stosuj go u niemowląt! [5].
• Systematycznie wietrz przed snem pokój dziecka [4].
• Zrób dziecku inhalacje wodą morską lub solą fizjologiczną [4].

W łagodzeniu objawów męczącego, nocnego kaszlu i w ułatwianiu odkrztuszania zalegającej wydzieliny pomaga również oklepywanie pleców dziecka. W aptekach dostępne bez recepty są leki wykrztuśne i rozrzedzające wydzielinę. Na przykład syrop Deflegmin Junior dla dzieci powyżej 1. roku życia zawiera substancję czynną, która łagodzi kaszel i ułatwia odkrztuszanie [5]. Należy jednak pamiętać, że takiego leku nie należy stosować bezpośrednio przed snem, bo pobudza odkrztuszanie. Dziecko może spożyć go w dzień, najpóźniej około 3h przed pójściem do łóżka.

Bibliografia:

[1] Krenke K. i in., Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci – aktualizacja, Lekarz POZ 3/2022, s. 173-192.

[2] Bulanda A., Mazurek H, Kaszel suchy i mokry u dzieci, 2020 (witryna internetowa: https://forumpediatrii.pl/artykul/kaszel-suchy-i-mokry-u-dzieci (dostęp: 21.11.2023)).

[3] Lange J., Kaszel u dziecka, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/75933,kaszel (dostęp: 21.11.2023)).

[4] Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 21.11.2023)).

[5] Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/rodzina-deflegmin/deflegmin-dla-dzieci/deflegmin-junior/

Artykuł powstał na zlecenie marki Deflegmin