Nasilony ból gardła może oznaczać zapalenie migdałków. Jest to dość częsty problem zgłaszany przez pacjentów w gabinetach lekarskich. Niestety zdarza się, że jest lekceważony. Chorzy uważają, że „zwykły ból gardła” szybko minie i pozostawi po sobie tylko wspomnienie. Tymczasem komplikacje po nieleczonym zapaleniu migdałków mogą być poważne. Sprawdź, o czym warto wiedzieć.

Jaką funkcję pełnią migdałki?

Migdałki stanowią część układu chłonnego gardła (pierścień Waldeyera). W jego skład wchodzą [1]:

• migdałki podniebienne,
• migdałek gardłowy (tzw. trzeci),
• migdałek językowy,
• migdałki trąbkowe.

Największe objętościowo są migdałki podniebienne, które leżą między łukami podniebienno-językowymi i podniebienno-gardłowymi [2]. Pełnią ważną funkcję obronną organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi oraz uczestniczą w wytwarzaniu komórek odpornościowych (limfocytów T i B) [3]. Dlatego przewlekły stan zapalny migdałków sprawia, że przestają one odgrywać swoją rolę obronną i mogą stać się źródłem poważnych konsekwencji zdrowotnych [2].

Zapalenie migdałków – objawy. Jak rozpoznać?

Ostre zapalenie migdałków podniebiennych zwykle towarzyszy zapaleniu gardła. Ten stan znany jest jako angina. W 70-90% za przyczynę choroby odpowiedzialne są wirusy, w pozostałych przypadkach bakterie lub rzadziej grzyby. Podstawowym objawem zapalenia migdałków, niezależnie od czynnika wywołującego, jest silny ból gardła [3]. Odczuwalny jest on przede wszystkim przy połykaniu pokarmu i płynów oraz przełykaniu śliny. Może promieniować aż do ucha. Poza nim anginie bakteryjnej (anginie paciorkowcowej) towarzyszy zwykle wysoka gorączka. Natomiast w chorobie o przebiegu wirusowym pojawiają się bóle mięśni i stawów, katar, kaszel i chrypka, ale temperatura ciałajest normalna lub nieznacznie podwyższona [1].

Jakie mogą być komplikacje po zapaleniu migdałków?

Ból gardła, który trwa dłużej niż 3 miesiące i towarzyszy mu stan zapalny w obrębie układu chłonnego gardła, może oznaczać przewlekłe zapalenie migdałków. Jest to jedno z najczęstszych powikłań związanych z nawracającymi zapaleniami. Może mu towarzyszyć przerost migdałków podniebiennych [4].

Komplikacje po zapaleniu migdałków mogą mieć charakter ogólny lub miejscowy. Do powikłań ogólnych zaliczane są takie choroby jak [2]:

• posocznica odmigdałkowa (gdy bakterie przedostają się do krwi);
• choroby reumatyczne;
• zapalenie kłębuszków nerkowych,
• zapalenia wsierdzia,
• nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu immunologicznego.

Miejscowe powikłania zapalenia migdałków obejmują [2]:

• ropnie okołomigdałkowe;
• jednostronny lub obustronny przerost migdałków podniebiennych;
• zapalenie węzłów chłonnych szyi.

Warto podkreślić, że konsekwencjom takim jak przerost migdałków towarzyszą inne komplikacje, np. zaburzenia połykania oraz bezdech senny podczas snu lub w trakcie czuwania [2].

Jak zapobiec komplikacjom po zapaleniu migdałków?

Podstawą zapobiegania komplikacjom zdrowotnym jest prawidłowe leczenie zapalenia migdałków. W przypadku anginy stosuje się leczenie przyczynowe i objawowe. Jeśli chorobę wywołują bakterie, konieczne może okazać się przyjmowanie antybiotyku przepisanego przez lekarza. W przypadku infekcji wirusowej zaleca się odpoczynek, nawadnianie organizmu oraz w razie potrzeby stosowanie środków przeciwbólowych [1].

W leczeniu stanu zapalnego gardła i migdałków można również sięgnąć po leki do ssania o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym [2]. Należy pamiętać o systematyczności, zwłaszcza w przyjmowaniu preparatów zaleconych przez lekarza. Niewyleczona infekcja może skutkować powikłaniami. Jeśli zakażenie migdałków nawraca kilka razy w roku lub ma charakter przewlekły, może zaistnieć wskazanie do ich usunięcia. Zabieg tonsillektomii (usunięcia migdałków podniebiennych) powinien być wykonywany tylko z ważnych wskazań i ze szczególną ostrożnością [2].

Pamiętaj! Bagatelizowanie bólu gardła i toczącej się infekcji, może prowadzić do poważnych powikłań. Dlatego warto od razu podejmować interwencję, gdy pojawią się pierwsze objawy choroby.

Bibliografia:

[1] Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie (dostęp: 20.11.2023)).

[2] Mrówka-Kata K. i in., Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych, Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(2), s. 124-128.

[3] Syryło A., Zapalenie migdałków podniebiennych, Alergoprofil 2009, Vol. 5, Nr 1, 11-15.

[4] Skotnicka B., Przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78432,przewlekle-zapalenie-migdalkow-podniebiennych (dostęp: 20.11.2023)).

Artykuł na zlecenie Chlorchinaldin