Układ hormonalny reguluje funkcjonowanie organizmu człowieka oraz jego przystosowanie się do zmiennych warunków środowiska. Warunkuje wzrost i rozwój, trawienie i wchłanianie, rozmnażanie, utrzymanie stałego poziomu wody i soli mineralnych, a także definiuje zachowania w sytuacjach stresowych. Wszelkie zaburzenia w obrębie gospodarki hormonalnej i gruczołów wydzielania wewnętrznego będą zatem prowadziły do zaburzenia homeostazy, a więc wewnętrznej równowagi organizmu.
Czym jest układ hormonalny?
Układ hormonalny, nazywany jest inaczej układem dokrewnym, wewnątrzwydzielniczym lub układem endokrynnym. Kontroluje funkcje fizjologiczne organizmu, przy czym proces ten może trwać nawet kilka lat, jak w przypadku wzrostu organizmu. Układ hormonalny działa długo, powoli, nawet kilka dni od momentu reakcji na bodziec. Dzieje się tak dlatego, że wpływa na przemiany metaboliczne komórek poprzez pobudzanie gruczołów do działania lub ich hamowanie.
Więcej informacji na temat układu endokrynologicznego znajdziesz na stronie: https://versusmedicus.pl/rodzaje-chorob-endokrynologicznych-i-rola-ukladu-endokrynnego/.
Jak zbudowany jest układ endokrynologiczny?
Układ endokrynny stanowi układ narządów, tkanek i komórek syntezujących hormony. Składa się z gruczołów dokrewnych, które nie posiadają przewodów wyprowadzających i wydzielają hormony bezpośrednio do krwi, stąd ich nazwa gruczoły wewnątrzwydzielnicze. Jeżeli czynność wydzielnicza gruczołów dokrewnych jest nieprawidłowa, to będzie prowadzić do zachwiania równowagi w organizmie. Niedoczynność gruczołu odpowiedzialnego za dany hormon, prowadzi do jego niedoboru we krwi, natomiast nadczynność gruczołu powoduje jego nadmiar.
Równie ważnym składnikiem układu endokrynnego są wyspecjalizowane komórki wytwarzające hormony, które utrzymują w równowadze wszystkie procesy fizjologiczne organizmu. Mimo, że hormony rozprowadzane są za pośrednictwem krwi po całym organizmie, to działają tylko na komórki docelowe.
Zadania układu hormonalnego człowieka
Zadaniem układu endokrynologicznego jest utrzymanie w równowadze wewnętrznego środowiska organizmu, w odniesieniu do warunków zewnętrznych. Gruczoły dokrewne niemal nieustannie wydzielają do krwi wiele różnych hormonów, które mogą równocześnie oddziaływać na jeden lub wiele narządów i regulować przebieg jednego lub kilku procesów fizjologicznych naraz.
Nadrzędnymi gruczołami dokrewnymi są podwzgórze i przysadka mózgowa i to one regulują pracę innych hormonów. Kiedy do podwzgórza docierają sygnały o stężeniu hormonów we krwi lub informacje z innych części mózgu, wtedy podwzgórze wydziela w zależności od potrzeby:
- hormony uwalniające, które pobudzają przysadkę do wydzielania hormonów
- hormony hamujące, które powstrzymują produkcję hormonów stymulujących funkcję wydzielniczą.
Taki mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego, który przywraca do normy odchylenie danej wielkości od pożądanego poziomu, reguluje niemal wszystkie procesy w organizmie. Działanie układu hormonalnego człowieka jest więc warunkiem koniecznym do zachowania homeostazy, a więc samoregulacji procesów biologicznych.
Układ hormonalny współpracuje z układem nerwowym i wzajemnie się uzupełniają, a nawet można stwierdzić, że układ nerwowy kontroluje układ hormonalny. Dlatego też kurs Versus Medicus: https://versusmedicus.pl/zintegrowane-leczenie-dysfunkcji-ukladu-endokrynologicznego-psychoneuroendokrynologia/ skierowany jest do fizjoterapeutów i osteopatów, którzy ukończyli szkolenie Autonomiczny układ nerwowy. Na najbliższe zajęcia zapraszamy Państwa już w marcu bieżącego roku.