Zapalenie przyzębia jest dość powszechną chorobą rozwijającą się w obrębie jamy ustnej. Schorzenie inaczej określane jest jako paradontoza i w ostateczności może doprowadzić do utraty zębów. Zapalenie przyzębia może mieć również poważne konsekwencje u kobiet w ciąży oraz zwiększać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Po czym rozpoznać zapalenie przyzębia? Jakie są przyczyny choroby? Jak leczyć?
Zapalenie przyzębia – co to jest?
Przyzębie to zespół tkanek otaczających ząb. Ich rolą jest m.in. ochrona zębów, ich amortyzacja oraz stabilizacja. Przyzębie jest również niezbędne w odżywianiu oraz regeneracji zębów.1
Występować może1:
- przewlekłe zapalenie przyzębia,
- agresywne zapalenie przyzębia,
- martwiczo-wrzodziejące zapalenie przyzębia.
Stan zapalny przyzębia może mieć również związek z występowaniem innej, ogólnoustrojowej choroby lub rozwijać się na skutek czynników genetycznych.1
Zapalenie przyzębia – przyczyny. Co zwiększa ryzyko rozwoju schorzenia?
Za stan zapalny przyzębia odpowiadają przede wszystkim bakterie. Występują one naturalnie w jamie ustnej i w warunkach prawidłowego funkcjonowania organizmu, nie stanowią żadnego zagrożenia. Jednak na skutek różnych zaburzeń, np. obniżenia odporności, patogeny te mogą wywoływać reakcje zapalne.1
Dodatkowo bakterie gromadzą się w jamie ustnej w postaci tzw. płytki nazębnej, czemu sprzyja brak odpowiedniej i regularnej higieny.1
Do czynników ryzyka w zakresie wystąpienia zapalenia przyzębia, zalicza się1:
- przyjmowanie niektórych lekarstw (np. antybiotykoterapia obniża odporność),
- palenie papierosów,
- intensywne zmiany hormonalne (np. ciąża, okres dojrzewania),
- wady zgryzu lub stałe uzupełnienia protetyczne, utrudniające dokładne szczotkowanie zębów.2
Choroby, które mogą mieć związek z rozwojem zapalenia przyzębia to m.in. cukrzyca czy białaczka1 (znaczenie ma również tutaj przyjmowanie chemioterapii).
Zapalenie przyzębia – objawy
Zapalenie przyzębia jest chorobą rozwijającą się stopniowo. Początkowo może nie dawać żadnych specyficznych sygnałów, co wpływa na opóźnienie w jej wykryciu. Początkowo występuje niewielki ból i nadwrażliwość dziąseł.1
Z czasem jednak objawy zaczynają przybierać na sile i obserwuje się również2:
- krwawienie podczas szczotkowania zębów,
- fetor ex ore – brzydki zapach z ust,
- zaczerwienienie dziąseł i obrzęk.
Zapalenie przyzębia powoduje degenerację tkanki, dlatego też z czasem dochodzi do zjawiska określanego jako recesja (cofanie się) dziąseł. Proces ten polega na stopniowym odsłanianiu szyjki zęba, co prowadzi do jego osłabienia, zwiększenia ruchomości i z czasem – wypadania.1
Zapalenie przyzębia – jakie może mieć skutki?
Najbardziej znaną konsekwencją zapalenia przyzębia jest recesja dziąseł. Choroba jednak może mieć wpływ na inne schorzenia, zwłaszcza na rozwój dolegliwości w obrębie układu sercowo-naczyniowego.3
Zapalenie przyzębia związane jest przede wszystkim z ryzykiem rozwoju choroby3:
- tętnic obwodowych,
- niedokrwiennej serca,
- miażdżycy.
Schorzenie może przyczynić się także do zapalenia wsierdzia, a nawet zawału serca.3
O kondycję jamy ustnej powinny dbać również przyszłe mamy, gdyż zapalenie przyzębia w trakcie ciąży ma bezpośredni wpływ na jej dalszy przebieg. Przede wszystkim choroba może spowodować przedwczesny poród oraz wpłynąć na zbyt niską masę urodzeniową dziecka.4
Zapalenie przyzębia – jak leczyć?
Aby zadbać o skuteczne leczenie zapalenie przyzębia, należy wprowadzić odpowiednią higienę jamy ustnej. W przypadku zaawansowanej choroby, zasady higieny mogą być nieco inne niż u zdrowych pacjentów. Dlatego schorzenie i wszystkie niepokojące objawy, należy skonsultować ze stomatologiem.[1]
W łagodzeniu objawów choroby stosuje się również preparaty dostępne w aptece, np. Sachol żel stomatologiczny.
Preparat hamuje miejscowy rozwój niektórych cytokin prozapalnych (szczególnie prostaglandyn E i F), dzięki czemu zmniejsza nasilenie objawów i przyspiesza regenerację tkanki. Składniki obecne w żelu (salicylan choliny, chlorek cetalkoniowy) wykazują także właściwości przeciwbólowe.5
Żel należy stosować 2–3 raz dziennie, wmasowując bezpośrednio w chore miejsce. Po aplikacji należy na ok. 30 minut zrezygnować z przyjmowania pokarmów i napoi.5
Bibliografia:
- Tomaszewska I., Zapalenie przyzębia, Medycyna Praktyczna, 2017, dostęp: 5.12.2021
- Objawy i leczenie zapalenia przyzębia, Allecoudent, dostęp: 5.12.2021
- Miskiewicz A., Szparecki G., Zapalenie przyzębia jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, Dental and Medical Problems, 2010.
- Konopka T., Rutkowska M., Zapalenie przyzębia jako czynnik ryzyka porodu przedwczesnego – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 2002.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Żel stomatologiczny Sachol, dostęp: 23.04.2022.