Co to jest ePUAP i do czego służy?

EPUAP, czyli Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej, to portal stworzony przez polską administrację rządową, który umożliwia obywatelom załatwienie spraw urzędowych online – bez potrzeby wychodzenia z domu. Z platformy ePUAP można korzystać przez przeglądarkę internetową, a zakres dostępnych usług jest naprawdę szeroki. Obejmuje m.in. składanie wniosków, odbiór decyzji administracyjnych, komunikację z urzędami czy elektroniczne podpisywanie dokumentów.

Jedną z głównych zalet systemu ePUAP jest wygoda. Dzięki niemu możliwe jest złożenie wniosku o dowód osobisty, zgłoszenie narodzin dziecka, czy chociażby sprawdzenie punktów karnych. Współczesna administracja publiczna w Polsce stawia na cyfryzację procesów i ePUAP jest jednym z filarów tej transformacji.

Co to jest Profil Zaufany?

Profil Zaufany (PZ) to forma elektronicznej identyfikacji, która pozwala potwierdzić tożsamość obywatela w kontaktach z urzędami przez Internet. Jest odpowiednikiem podpisu własnoręcznego w przypadku dokumentów papierowych. Profil Zaufany można uzyskać bezpłatnie, a jego ważność to trzy lata (z możliwością przedłużenia).

PZ pozwala na podpisywanie dokumentów elektronicznie oraz logowanie się do wielu portali administracji publicznej, takich jak ZUS PUE, CEIDG, e-Urzędy, eWUŚ oraz właśnie ePUAP. Dzięki Profilowi Zaufanemu można także składać wnioski np. o 500+, zarejestrować działalność gospodarczą czy rozliczyć PIT online.

Czym się różni ePUAP od Profilu Zaufanego?

Choć ePUAP i Profil Zaufany są często używane zamiennie, są to dwa różne pojęcia, które pełnią odmienne funkcje choć są ze sobą powiązane. Różnice między nimi najlepiej zrozumieć przez analogię do poczty elektronicznej:

• ePUAP to platforma – strona internetowa lub skrzynka odbiorcza, przez którą można załatwiać sprawy urzędowe.
• Profil Zaufany to forma logowania się i podpisu elektronicznego, czyli potwierdzenie tożsamości użytkownika korzystającego z ePUAP.

Innymi słowy, żeby korzystać z ePUAP i składać dokumenty online, użytkownik musi mieć aktywny Profil Zaufany. Bez niego logowanie do ePUAP i podpisywanie dokumentów nie będzie możliwe.

Jak założyć Profil Zaufany?

Założenie Profilu Zaufanego to proces prosty i dostępny dla każdego mieszkańca Polski. Można to zrobić na dwa sposoby:

1. Przez bankowość elektroniczną – to najszybszy sposób. Wiele polskich banków oferuje możliwość założenia PZ poprzez swoje systemy transakcyjne.
2. Przez wniosek online z potwierdzeniem w punkcie – składamy wniosek online, a następnie udajemy się do urzędu (np. urzędu miasta lub ZUS), by potwierdzić swoją tożsamość na podstawie dowodu osobistego.

Po założeniu Profilu Zaufanego użytkownik może korzystać z niego do podpisywania wniosków elektronicznych oraz logowania się do platform administracji publicznej, w tym do ePUAP.

Jak założyć konto na ePUAP?

Aby móc korzystać z systemu ePUAP, należy najpierw założyć konto. W tym celu przechodzimy na stronę epuap.gov.pl i klikamy Zarejestruj się. System poprosi nas o wypełnienie danych osobowych i założenie konta użytkownika. Następnym krokiem będzie powiązanie ePUAP z naszym Profilem Zaufanym – dzięki temu możliwe będzie pełne korzystanie z funkcjonalności platformy, w tym składanie elektronicznych pism i podpisywanie dokumentów.

Warto również zapamiętać swoje dane logowania i hasło – system ePUAP nie jest powiązany z tym samym loginem i hasłem co bankowość internetowa, chyba że logujemy się poprzez Profil Zaufany korzystając z banku jako instytucji potwierdzającej.

Jak korzystać z usług publicznych online przez ePUAP?

Po zalogowaniu się do ePUAP mamy dostęp do setek usług publicznych, które posegregowane są według kategorii tematycznych. Możemy również skorzystać z wyszukiwarki usług – np. wpisując wniosek o dowód osobisty lub zaświadczenie o niekaralności.

Typowy proces wygląda następująco:

1. Zaloguj się do ePUAP przy pomocy Profilu Zaufanego.
2. Wyszukaj odpowiednią usługę i kliknij Szczegóły.
3. Wypełnij wniosek w formie elektronicznej.
4. Podpisz dokument elektronicznie Profil Zaufanym.
5. Wyślij dokument do odpowiedniego urzędu za pomocą Elektronicznej Skrzynki Podawczej (ESP).

Na swoim koncie ePUAP możesz również otrzymywać urzędowe decyzje i odpowiedzi – znajdziesz je w skrzynce odbiorczej swojego profilu. Dzięki temu nie ma konieczności wizyty w urzędzie, a cały proces przebiega online.

Najczęściej załatwiane sprawy przez ePUAP i Profil Zaufany

Liczba spraw, które można załatwić online dzięki PZ i ePUAP, stale rośnie. Wśród najpopularniejszych usług są:

• Złożenie wniosku o dowód osobisty lub jego wymianę
• Rejestracja narodzin dziecka i nadanie numeru PESEL
• Złożenie wniosków o świadczenia 500+
• Sporządzenie pełnomocnictwa elektronicznego
• Uzyskanie odpisu aktu urodzenia, małżeństwa lub zgonu
• Wpis do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej (CEIDG)
• Złożenie deklaracji podatkowej (e-PIT)

Coraz więcej instytucji, w tym samorządy lokalne, oferuje własne usługi dostępne przez ePUAP. Wystarczy wybrać odpowiedni urząd w formularzu i złożyć wniosek bez wychodzenia z domu.

Bezpieczeństwo korzystania z ePUAP i Profilu Zaufanego

Dla wielu użytkowników kluczową kwestią jest bezpieczeństwo danych przekazywanych przez Internet. Zarówno ePUAP, jak i Profil Zaufany, korzystają z zaawansowanych zabezpieczeń kryptograficznych, które chronią dane osobowe oraz ograniczają możliwość podszycia się pod innego użytkownika.

Ważne jest, aby korzystać z oficjalnych stron internetowych (adresy zaczynające się od ) i nie podawać danych logowania osobom trzecim. Systemy informatyczne administracji publicznej są regularnie aktualizowane i monitorowane w celu zapobiegania atakom cybernetycznym.

Co zrobić, gdy zapomnisz hasła lub stracisz dostęp do Profilu Zaufanego?

Jeśli zapomnisz hasła do ePUAP, możesz je zresetować poprzez opcję „Nie pamiętam hasła”, a system przeprowadzi Cię przez procedurę odzyskiwania dostępu – zwykle z wykorzystaniem maila oraz dodatkowych pytań zabezpieczających.

Jeżeli natomiast stracisz dostęp do Profilu Zaufanego lub wygaśnie jego ważność, możesz ponownie potwierdzić swoją tożsamość w jednym z punktów potwierdzających – np. w urzędzie miasta, ZUS lub oddziale banku. Po potwierdzeniu, PZ zostaje przedłużony, zwykle na kolejne 3 lata.

Warto zadbać, aby Profil Zaufany był zawsze aktywny – jego brak uniemożliwia korzystanie z większości usług online oferowanych przez administrację publiczną.